Tôi và Nguyễn Đăng Tuấn –những vần thơ mới

Hoàng Lan Chi

 

Tôi muốn viết về thơ nhưng lại muốn tào lao về tác giả trước. Vì tôi cũng thích phá lệ, không theo quy cách nào. Miễn là độc giả cảm thấy thích. Đọc được, hiểu được và thích, thế là đủ vốn cho người viết rồi.

Tôi biết Nguyễn Đăng Tuấn trên chuyến “thơ du “ Boston. Chưa đầy một năm. Dường như tôi đọc thấy đâu đó tên NDT về nhạc và tôi nói khi rong ruỗi đường xa, T sẽ hát cho cả xe nghe.

NDT có vài nét giống tôi: Bắc kỳ( nên mồm mép !), cá tính mạnh, nhanh. Cái NDT không giống tôi: bẻm mép. Tuy vậy chúng tôi tán dóc như pháo nổ về các lĩnh vực văn chương, chính trị. Hôm ấy, tôi biết rằng NDT –đã theo dõi bài viết của tôi –từ khi tôi còn ở trong nước !

NDT-có lẽ ngày xưa cũng đẹp trai. Bây giờ thì tôi chê mập (nhưng NDT nói, đã xuống ký nhiều rồi). Da NDT đen, tàn nhang tùm lum( may là NDT chưa bảo tôi, mốt 2005 là tàn nhang!)

Còn hôm Đại Hội Thơ Tài Tử Thế Giới, anh Vũ Hối hỏi” Lan Chi cắt tóc mới đẹp quá” tôi cười khì “tóc giả anh ơi” thì NDT trêu tôi “ hóa ra hôm nọ là phồn vinh giả tạo!”

Sau buổi đầu tiên đó, về lại Virginia, NDT phụ trách chương trình Sáng Tác Mới. NDT-khôn lỏi - khi “ em phỏng vấn nữ, chị - nam Nhạc sỹ nhé”. Tôi OK.

Mối giây liên lạc giữa tôi và NDT thường là cái cell. NDT sửa lưng tôi lia chia.Tôi phá ra cười mỗi khi bị NDT sửa.Ví dụ NDT la lên:
-Lại liên hệ nữa!

Thú thật tôi “khổ” vì cái chữ “liên hệ”. Ba mươi năm, tôi nghe ra rả bên tai và bị nhiễm một số chữ như đăng ký, liên hệ, báo cáo, kiểm tra,bồi dưỡng. Đó là những chữ thường dùng trong ngành giáo dục, nơi tôi vẫn tiếp tục làm sau 1975. Cá nhân tôi không bao giờ dùng bức xúc, đấu tranh, phấn khởi..!!

NDT đả kích tôi :
-Cứ nghe giòng nhạc cũ.( Tôi la làng,thế nhạc mới là gì? NDT nói, phải nghe đi mới biết!)

Mùa xuân.Anh đào rực rỡ thủ đô. Nhạc sỹ Hiếu Anh, nhạc trưởng quân nhạc Quân Đội VNCH ghé đây và chúng tôi hẹn hò bờ sông. Trên đường về, NDT gửi tôi tập thơ Dường Như Tôi Ngại Nói Lời Yêu Em và CD Cánh Chiều.

Tôi đọc vài trang. Trời ạ, thơ NDT cuốn hút tôi- một người đã có lúc cảm thấy bị bội thực về thơ!

Không biết giới trẻ, cỡ ngòai 30 tuổi( với điều kiện phải giỏi tiếng Việt ) có thích kiểu thơ NDT không? Tôi thì thích.Thơ NDT-theo thiển ý cá nhân –là thơ Mới. Đó là ‘ý đồ” của NDT! Muốn phả giòng thơ Mới cũng như nhạc Mới. Như thuở nào Thơ Mới xuất hiện với Thế Lữ,Xuân Diệu…

NDT –mới và lạ ở :


1) Tựa đề. Nhiều nhà thơ “trẻ” sau này thích đặt tựa dài ngoằng cho thơ và nhạc.

Vd tựa tập thơ của NDT là Dường như tôi ngại nói lời yêu Em!

Và các bài thơ là :

-Em còn ở lại chừng thu chớm tàn.
-Khói sương chìm ảo ra đời chắt chiu.
-Tóc,thu,rụng tôi hòai chốn cũ .
-Vì em chia lại đời vang tiếng cười.

2) Chữ : không hẳn là mới nhưng nghĩa mới, có tác dụng mới trong bài thơ

-Hồn chao nghiêng dựng long lanh sững về
-Sao lòng nỡ vội lời thề sũng mưa
-Tôi về giữa nắng mây om
-Sư ve hai kẻ lè mè
Em tôi hai cái bè bè hạ phân
--Mưa qua lũng nhớ cũng đổ nhào


3) Bố cục : thơ NDT không hòan chỉnh với đầu, giữa và đuôi.

Lấy bài thơ Khi xa đời tôi xa luôn tôi, làm dẫn chứng :


4 đọan mở đầu như sau


Đọan 1 : Khi xa đời tôi xa rất xa…

Đọan 2: Khi xa đời tôi nghe mưa tuôn…

Đọan 3: Khi xa đời em cũng xa tôi …

Đọan 4: Khi xa đời tôi xa tôi luôn…


= thì đọan cuối cùng bỗng ngang phè như sau


Tôi có còn đây chút thân tôi
Thân như gió núi bổng xa đời …


4) Nghĩa bí hiểm: có khá nhiều bài mang hơi hướng của nhà thơ được gọi là Điên : Bùi Giáng

Đây, bài
Giọt nắng vỡ toang trong sân nhà

Còn trong nhung nhớ dãi dầu
Em,hồn trắng tóat,tôi lầu bầu thêm
Ngày mưa, con nắng rụng mềm
Ngày em xõa tóc, tôi kềm thất thanh


Hay bài
Chỗ này rộng,chỗ kia cườm

Cô em chạy nhảy thảnh thơi
Mặc con cá lượn mặc trời đổ mưa
Lỡ quên ướt cả đường trưa
Lấy gì gói lại chiều đưa người về


5) Réo rắt giòng nhạc: tôi kinh ngạc khi đọc đến Hương tình. Nghe thấy điệu nhạc réo rắt ngay trong những vần thơ! Tôi đã tự …sáng tác nhạc theo bài thơ và đã gọi cho NDT, hát cho NDT nghe bằng cái giọng hát dở nhất thế giới của tôi :

Xem này:


Hương Tình

Người ở cùng ta ở cùng ta
Sương non vừa đậu duới chân ngà
Bàn tay êm ấm len chân tóc
Mới ủ hương tình một tối qua


Tôi sửa và nhạc của tôi như sau:


Người ở cùng ta xin ở cùng ta
Sương non héo hắt bước chân ngà
Bàn tay êm ấm lùa chân tóc
Có phải hương tình ủ tối qua

( la lả là la la lả là la
La la la lá …lá la là
Là la la lá là la lá..
La lả là la lá..la la..)



6) Bất Ngờ ở câu kết: một bài thơ nghe chút gì xót xa, tình nghĩa chừng như phôi pha và câu kết thật bất ngờ :


Giày Cũ Hao Mòn

Đôi giày anh quẹt đất
Cho lòng thấm cùng chân
Sao giày lang thang mãi
Chẳng chịu ngồi yên thân

Dính bụi trần óng ánh
Hay dính lại tình ai
Giày hỏi còn vui tánh
Chia chút bụi chung xài

Đôi guốc cao ỏng ảnh
Chẳng chịu kè bên nhau
Thì thân nhàu tệ bạc
Giày vẹt dài thương đau

Nguýt dài nghe ứ họng
Guốc cao ngao bạc tình
Giày tôi hòai vô vọng
Nhảy thùng rác quyên sinh


Một lần NDT đọc cho tôi nghe bài thơ trên và NDT thú vị với câu kết : Nhảy thùng rác quyên sinh! Tôi cũng vậy. Cuộc tình giày và guốc đưa đến sự quyên sinh vào thùng rác của chiếc giày cũ! Ý tưởng của NDT –mới – và lạ- phải không ?

7) Mơ : lạ và mới nhưng vẫn có những vần thơ cũ. Nhẹ và mơ

Xem nhé


Cõi nào

Cõi nào ta chỉ yêu nhau
Chẳng quen hờn giận, chẳng câu chán chường
Cõi nào hỏi dạ thân thương
Thèm chia nắng đội, mưa nhường ái ân
Cõi nào về lại ân cần
Nửa đêm chào nhớ, mớ gần trước sau
Cõi nào tựa lụa trắng phau
Trải quanh ngõ trúc nhẹ cau chẻ buồng
Cõi nào chìm dấu điên cuồng
Chèo ghe sóng lượn nhập luồng an nhiên


8) Tinh nghịch: thơ NDT đa dạng thật. Sau những bí hiểm Bùi Giáng, những réo rắt hồn nhạc, những mơ hoa ngày cũ, xem NDT tinh nghịch này :


Nụ Hôn Nào Cho Nhau

Em nhỏ, con chim đỏ
Chu mỏ gọi anh về
Anh lỡ đời lỡ dở
Bước vội hỏi lòng mê

Em nhỏ, mắt nheo nhéo
Hỏi anh sao thương nhiều
Anh ngúc ngắc cười méo
Chúa,Phật thương bao nhiêu

Em nhỏ, sao hành miết
Bộ thương là tội tình
Thế thì tội anh biết
Yêu anh,thêm chuyện mình

Em nhỏ, yêu chẳng ngại
Vai chung,tựa bên nhau
Tấm lòng thơm ấm trải
Nụ hôn này,thuơng đau !


9) Kỳ cục :

NDT còn có những vần thơ “ kỳ cục” với cái chữ ký ….thấy ghét (!!) ” Ngựa mải chân bon”
Kỳ cục nhưng thấm lắm nhất là khi viết về quê hương.


Hai Bà Trưng

Đánh cho Tàu chạy có cờ
Để ngời đất mẹ ngập bờ Âu cơ
Cờ vàng phất phới ngàn thơ
Để mang dân Việt mãi thờ Việt thôi

Ngày nay có lũ mặt dơi
Đọa đày dân tộc chẳng ngơi chẳng màng


Tôi đã bảo NDT “ Này em, ta với em làm một chương trình Giai thọai văn chương” chắc vui lắm. Vì em và ta giống nhau.Kẻ tung người hứng, sẽ rất vui và giai thọai sẽ ..rực lửa lắm đó. “ NDT cười hô hố!

Tôi ghét áo thụng vái nhau. NDT cũng biết cái tính ngang tàng đó của tôi. Văn chương-với tôi –là son phấn-điểm trang- và làm dáng-thì tội tình chi – để áo thụng làm nhàu !



Người từ Rừng Gió Virginia xin mời xem thơ Nguyễn Đăng Tuấn, sẽ không uổng công của quý vị đâu !


Gửi cho con ngựa mải chân bon :


Ngựa mải chân bon - vùng cỏ úa
Dáng xiêu- quê ngựa tít mù rồi
Rải thơ, đãi nhạc- vui lòng ngựa
Một tiếng cười khan-ngựa-hỡi ôi !

Hoàng Lan Chi


Viết tại Rừng Gió Virginia 2005

Hoàng Lan Chi